Giáng sinh là dịp lễ quan trọng nhất ở Pháp. Các thành phố sẽ tràn ngập không khí lễ hội từ giữa tháng 10 và kéo dài đến tháng 1. Văn hóa Pháp trọng mùa giáng sinh được xem là trải nghiệm hấp dẫn du khách nên thử một lần trong đời. Bên cạnh không khí ám cúng, nhộn nhịp của ngày lễ lớn nhất trong năm, bạn sẽ còn ngỡ ngàng với những nét văn hóa đặc sắc tại quốc gia này. Hãy cùng khám phá ngay những nét truyền thống trong văn hóa Pháp dịp Giáng sinh nhé!
Lễ Giáng sinh giờ đây không chỉ dành riêng cho những tín đồ Thiên chúa giáo mà là ngày lễ của tất cả mọi người trên thế giới. Vừa bước vào tháng 12 thôi nhưng không khí ngày lễ này trở nên vô cùng náo nhiệt. Và các thành phố lớn của Pháp như Paris, Cannes,… cũng hòa mình vào ngày lễ Noel với những cây thông, những hình trang trí óng ánh,… Và ít ai biết rằng ngày lễ Giáng sing của Pháp có những điều thú vị mà nhiều người vẫn chưa khám phá hết được.
Lễ Giáng sinh diễn ra ở Pháp rất đa dạng và theo các vùng miền. Phần lớn, các tỉnh tại Pháp sẽ tổ chức Giáng sinh vào ngày 25 tháng 12 hàng năm. Đây cũng là ngày bắt đầu của kỳ nghỉ. Tuy nhiên, ở một số vùng như phía Đông và phía Bắc nước Pháp, mùa Giáng sinh sẽ bắt đầu vào ngày 6 tháng 12 hàng năm.
Theo Văn hóa Pháp dịp Giáng sinh, ở Lyon, vào ngày 8 tháng 12 là ngày Lễ hội Ánh sáng. Lễ hội mang ý nghĩa quan trọng, khi mà người Lyon bày tỏ lòng thành kính với Trinh nữ Maria. Họ thể hiện bằng cách đặt những cây nến trên các bậu cửa sổ và thắp sáng cả thành phố. Lễ Mừng Ba Vua trong văn hóa Pháp sẽ thường được tổ chức vào ngày mồng 6 tháng 1 hàng năm. Tuy nhiên, tại một vài nơi trên đất Pháp, ngày lễ này sẽ được tổ chức vào ngày Chủ nhật đầu tiên, sau ngày 1 tháng 1.
Nội dung bài viết
1. Tất Giáng Sinh
Trẻ em Pháp, với niềm hy vọng Ông già Noel sẽ đem tới cho chúng những món quà. Bởi vậy mà vào dịp Giáng sinh, chúng thường đặt những đôi tất phía trước lò sưởi. Ngoài ra, các món khoái khẩu của chúng như kẹo, trái cây cùng các loại hạt và đồ chơi nhỏ cũng sẽ được treo ở trên cây qua đêm.
Trong văn hóa Pháp dịp Giáng sinh, ở một số vùng còn có Ông ba bị (Père Fouettard), chuyên đi đánh đòn những trẻ em hư.
Vào năm 1962, một đạo luật đặc biệt đã được thông qua. Trong đó, tất cả những lá thư được gửi cho Ông già Noel đều phải được trả lời bằng một tấm thiệp mừng. Khi mà cả một lớp học đều viết một lá thư, mỗi em học sinh sẽ được nhận lại một tấm bưu thiếp trả lời thư riêng.
Vào năm 1962, một đạo luật đặc biệt đã được thông qua. Trong đó, tất cả những lá thư được gửi cho Ông già Noel đều phải được trả lời bằng một tấm thiệp mừng. Khi mà cả một lớp học đều viết một lá thư, mỗi em học sinh sẽ được nhận lại một tấm bưu thiếp trả lời thư riêng.
2. Bữa ăn vào đêm Giáng sinh
Tuy ngày càng có ít người tham dự Lễ thánh vào lúc nửa đêm trong dịp Giáng sinh. Nhưng nó vẫn là một phần quan trọng trong văn hóa Pháp dịp Giáng sinh với rất nhiều gia đình. Nối tiếp ngay sau đó là một bữa tiệc lớn. Bữa tiệc có tên gọi Le Réveillon (có thể hiểu theo nghĩa là thức dậy hay hồi sinh).
Le Réveillon còn có ý nghĩa tượng trưng cho ngày Chúa Kito ra đời. Đây là thời gian cho ẩm thực lên ngôi. Bạn hoàn toàn có thể thưởng thức đồ ăn tại nhà, tại nhà hàng hay ở bất kì một quán cà phê nào đó. Bởi tất cả chúng đều được mở cửa qua đêm.
Tại mỗi một vùng ở Pháp đều có một danh sách thực đơn riêng. Chúng chỉ được dành cho ngày Lễ Giáng sinh truyền thống. Những đĩa đầy ắp đồ ăn như ngỗng, gà trống thiến, gà tây nhồi hạt dẻ, hàu… Đặc biệt là món boudin blanc (khá giống với bánh pudding trắng).
3. Đồ ăn tráng miệng trong ngày Giáng sinh ở Pháp
Trải dài theo các mùa Giáng sinh, tại Pháp có một số món tráng miệng truyền thống được bày biện trên các bàn ăn như:
- La bûche de Noël, Bánh khúc củi. Đây là một chiếc bánh ga tô được làm bằng sô cô la và hạt dẻ. Chúng tượng trưng cho những khúc gỗ đã được đun cháy trong lò sưởi.
- Le pain calendal, ổ bánh mì Giáng sinh thường thấy ở miền Nam nước Pháp. Theo truyền thống văn hóa Pháp dịp giáng sinh, ổ bánh này sẽ được dành tặng cho những người nghèo.
Bánh khúc củi hay La Galette des Rois thường thấy ở Epiphany. Là một loại bánh tròn được cắt thành từng miếng nhỏ. Đặc biệt, bánh sẽ được chia bởi một đứa bé. Chúng được gọi là Ông Vua Con hoặc là Tiểu Nhật. Bất cứ ai tìm thấy hạt đậu ẩn bên trong đều sẽ trở thành Vua hoặc Nữ hoàng.
Ngày nay, món tráng miệng này đã được biến tấu và đa dạng hơn như làm bằng mousse, kem,… Bûche de Noël sẽ là nơi gia đình quây quần và nở nụ cười giống như một lò sưởi ấm áp hiện đại.
4. Đồ trang trí trong dịp Giáng sinh ở Pháp
Đừng quên về khung cảnh rực rỡ của thành phố vào dịp lễ! Những ánh đèn lộng lẫy, những khung cửa với những màn trình diễn đặc sắc, cây thông Noel khổng lồ đều là những sự kiện chính của Giáng sinh. Từ giữa tháng 11, việc trang trí sẽ bắt đầu ở Pháp và kéo dài cho đến đầu tháng 1 (Ngày kết thúc thay đổi tùy theo địa điểm).
Hàng năm, người Pháp luôn dành thời gian đi dạo ngắm sự thay đổi lộng lẫy của thành phố vào dịp cuối năm. Cây thông Noel chính của Paris nằm ở Galeries Lafayette. Chủ đề thay đổi hàng năm và lúc nào cũng sẽ khiến bạn ngạc nhiên!
Ở Pháp, cây thông Noel không phải là giả mà hầu hết là thật! Người Pháp thường mua một cây thông ở các cửa hàng hoa, chợ hoặc siêu thị. Những nơi này sẽ bày bán cây với nhiều kích cỡ khác nhau từ cuối tháng 11. Lý do tại sao cây thông được chọn vì luôn xanh tươi ngay cả trong mùa đông và tượng trưng cho cuộc sống vĩnh cửu. Bạn sẽ cảm thấy thư thái khi ngửi thấy hương thơm của những cây thông lan tỏa khắp phố.
Chúng hầu như đều xuất hiện ở trên các đường phố hay các cửa hiệu. Thậm chí cây Giáng sinh còn xuất hiện ở những nơi làm việc, cả ở công ty hay tại các nhà máy.
Trong văn hóa Pháp dịp Giáng sinh, cây Giáng sinh xuất hiện lần đầu ở Alsace vào thế kỷ 14. Người ta trang trí cho cây bởi những trái táo, kèm hoa giấy và ruy băng. Chúng được giới thiệu và ra mắt công chúng chính thức tại Pháp vào năm 1837.
Tất cả thường dựa trên những câu chuyện về Giáng sinh. Những câu chuyện dạy cho bọn trẻ con hiểu về ý nghĩa quan trọng của chính ngày lễ kỉ niệm này. Nhành tầm gửi sẽ được treo trước cửa ra vào ở mọi nơi trong suốt dịp Giáng sinh.
5. Chợ Noel
Chợ Giáng sinh (Marché de Noël) là địa điểm không thể bỏ qua dịp này. Uống rượu vang nóng hoặc sô cô la nóng, ăn bánh raclette nóng đầy phô mai chảy hoặc bánh churros mới chiên, mọi thứ ở chợ Giáng sinh đều hấp dẫn và đáng thử. Chợ Giáng sinh nổi tiếng nhất ở Pháp là chợ ở Strasbourg.
Thành phố được mệnh danh là “thủ đô của Giáng sinh”, nơi này giống như một xứ sở thần tiên vào dịp cuối năm, là một nơi mà bạn nên đến một lần trong đời! Bên cạnh vùng Alsace, chợ của Lyon cũng rất quyến rũ và Vườn Tuileries hoặc La Défence là những nơi có chợ Noel lớn ở Paris và ngoại ô Paris. Bạn còn có thể tìm thấy ở đây những món đồ thủ công đặc sắc.
Hai trong số các thị trường Giáng sinh nổi tiếng nhất ở Pháp là:
- Strasbourg Market là hội chợ Giáng sinh lâu đời nhất tại Pháp, có niên đại từ thế kỷ 16. Strasbourg cũng là một trong những thị trường Giáng sinh lớn nhất tại Pháp.
- Lille Market là hội chợ ở miền Bắc nước Pháp, cực kỳ phổ biến với người Anh vì liên kết Eurostar. Nhấm nháp rượu vang nghiền ngẫm và ăn hạt dẻ rang giữa những lễ hội 80 quầy hàng ở chợ Lille chỉ là một chuyến đi 80 phút đi tàu từ London.
6. Thánh lễ và hòa nhạc tại nhà thờ
Thời điểm hoành tráng nhất của Lễ Giáng sinh ở Pháp là các buổi thánh lễ và hòa nhạc đặc biệt được tổ chức tại các nhà thờ vào đêm 24 tháng 12. Người Pháp muốn đón Giáng sinh theo truyền thống, đến nhà thờ vào đêm 24. Mỗi nhà thờ có lịch khác nhau, bạn có thể xem chi tiết tại đây. Bầu không khí của Thánh lễ lúc nửa đêm rất trang nghiêm và thanh tịnh.
Nếu bạn ở Pháp vào Giáng sinh này và dự định tham gia Thánh lễ Giáng sinh, lễ thường kéo dài 1 – 2 giờ trong nhà thờ có nhiệt độ lạnh, nên nhớ mặc quần áo thật ấm với găng tay, ủng,…
7. Quà Giáng sinh
Một trong những điểm đặc trưng nhất của Giáng sinh là một núi quà rất lớn! Ở Pháp, mọi người tặng quà cho tất cả các thành viên trong gia đình từ trẻ nhỏ đến ông bà. Người Pháp đặt những món quà của họ dưới cây thông Noel.
Đầu tiên, họ để dép hoặc giày của tất cả các thành viên trong gia đình dưới gốc cây. Sau khi trẻ em ngủ quên vào đêm 24, người lớn để quà bên cạnh giày của người nhận để trẻ có thể biết được quà là của ai. Sau đó, sáng hôm sau mọi người bắt đầu mở quà của mình. Thật vui khi tất cả họ trao nhau những món quà thể hiện tình cảm. Tại sao không tặng quà cho mọi thành viên trong gia đình để cảm ơn họ trong dịp Giáng sinh này nhỉ?
8. Tượng Santon
Trong dịp lễ cuối năm, mọi người thường bày “Cảnh Chúa giáng sinh”, còn gọi là “Crèche”, tại nhà và trong các Nhà thờ. Là những bức tượng nhân vật có chứng kiến sự ra đời của Chúa Giê-su. Vào tháng 12, người dân Pháp trưng bày “crèche” với kích thước thu nhỏ tại nhà riêng trong khi bạn sẽ có thể thấy khung cảnh lớn hơn nhiều ở các nhà thờ.
Truyền thống này ra đời ở miền Nam nước Pháp vào cuối thế kỷ XVIII. Bắt đầu ở Provence, nhưng dần phát triển khắp nước Pháp. Bối cảnh thực sự về cuộc phiêu lưu của Chúa Giê-su là ở Palestine, nhưng các Santon mặc trang phục truyền thống của Provence.
Những bức tượng nhỏ của santon trong trang phục đầy màu sắc đều rất dễ thương! Trong “crèche”, santon tượng trưng cho “em bé” Jesus chỉ được thêm vào lúc nửa đêm ngày 24: lúc Chúa ra đời. Vào ngày 6 tháng 1, 3 bức tượng nhỏ của Magis được thêm vào cho ngày Hiển linh. Thông thường, crèche được trưng bày trong nhà cho đến giữa tháng 1. Nếu bạn muốn biết thêm về Santons, có thể xem bài viết chi tiết tại đây.
9. Lịch mùa Vọng – Calendrier de l’Avent
Một trong những cách thú vị nhất để chờ đợi ngày Giáng sinh là Lịch Mùa Vọng. Đây là một loại lịch đặc biệt dùng để đếm ngược đến ngày 25 tháng 12. Thông thường, lịch có 24 hoặc 25 cánh cửa nhỏ để mở mỗi ngày và bên trong là những món quà nhỏ được giấu trong đó. Truyền thống này bắt đầu đầu tiên ở Đức vào thế kỷ XIX, sau đó nó lan rộng ra khắp thế giới.
Ở Pháp, lịch được bán từ giữa tháng 10, báo hiệu mùa Giáng sinh sắp tới. Hiện nay lịch có nhiều kiểu dáng và hình thức khác nhau, những món quà nhỏ có thể là sô cô la, kẹo, mỹ phẩm, trà, rượu, bia, pho mát, hoặc thậm chí là gan ngỗng! Các cửa hàng bánh ngọt hay sô cô la nổi tiếng đều có bán Lịch Mùa Vọng và chắc chắn không thể bỏ qua những cái tên như Pierre Hermé, Lenôtre, Sébastien Gaudard…!
10. La Fête de Saint Nicolas, Lễ Thánh Nicholas
Đối với miền đông và miền bắc nước Pháp, ngày 6 tháng 12, hoặc Lễ Thánh Nicholas, đánh dấu sự khởi đầu của mùa Giáng sinh.
Nó đặc biệt quan trọng ở Alsace, Lorraine, Nord-Pas de Calais và Brittany. Nếu một gia đình theo truyền thống nghiêm ngặt, đó là thời gian để kể chuyện, cho các loại câu chuyện cổ tích mà giữ cho trẻ nhỏ tỉnh táo vào ban đêm. Điều tốt nhất được biết đến của ba đứa trẻ bị lạc, được lôi kéo bởi một người bán thịt vào cửa hàng của mình và muối đi trong một thùng lớn.
Nhưng hạnh phúc, tất nhiên, Thánh Nicholas can thiệp và giải cứu họ. Câu chuyện giải thích tại sao Thánh Nicholas là vị thánh bảo trợ của trẻ em trong khi người bán thịt đã trở thành Père Fouettard độc ác, người sẽ đánh bại những đứa trẻ đã nghịch ngợm hoặc nói với Thánh Nicholas rằng họ không nên nhận quà vào ngày 6 tháng 12.
Ngay cả khi chúng ta không thể đi du lịch nước ngoài trong dịp Giáng sinh, những truyền thống này có thể khiến bạn cảm nhận được tinh thần Giáng sinh thực sự của Pháp. Hãy khám phá vẻ đẹp từ văn hóa và những điều thú vị đến từ Pháp trong lễ hội đặc biệt chào đón Giáng sinh qua bài viết này nhé!
Chúc các bạn có một mùa giáng sinh vui vẻ và hạnh phúc bên gia đình!
Vân Phương
Xem thêm:
Top 6 vật dụng khi đi du lịch nhất định phải mang theo
Sa Pa: 10 điều bạn nhất định phải thử