Ngày nay, nhu cầu mua sắm ngày càng tăng cao, đi cùng với đó chủ đề thời trang nhanh cũng như thời trang bền vững cũng trở thành một chủ đề nóng. Nhưng chính xác thời trang nhanh là gì, nó có thực sự rẻ hơn các sản phẩm thời trang bền vững?

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu và khái niệm của thời trang nhanh và những tác động không tưởng mà nó gây nên cho cuộc sống, cho xã hội. Khi đã hiểu rõ hơn và phân tích kĩ càng, chúng ta có thể đưa ra đáp án cho câu hỏi “Thời trang nhanh có thực sự rẻ?”

Thời trang nhanh là gì?

Thời trang nhanh (fast fashion) hay còn được gọi là thời trang mì ăn liền là cụm từ được dùng để chỉ xu hướng thời trang được sản xuất với số lượng lớn liên tục và thay đổi không ngừng, nhằm chạy theo các mốt mới. Đây cũng là cụm từ được dùng để mô tả các quy trình cực kỳ nhanh và rẻ tiền được sử dụng trong ngành công nghiệp thời trang.

Mô hình này dựa trên xu hướng và sự phổ biến của chúng đối với người tiêu dùng. Thời trang nhanh trở nên phổ biến vì quần áo trở nên rẻ hơn, mẫu mới quanh năm. Người tiêu dùng ngày càng thích các phong cách mới nhất, từ đó kích thích sức mua, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi. Vì vậy, thời trang nhanh đang thách thức thời trang bền vững với các dòng sản phẩm được ra mắt theo mùa bởi các thương hiệu truyền thống nổi tiếng.

Tại Việt Nam, thời trang nhanh đang có chỗ đứng vững chắc trong lòng người tiêu dùng. Nhất là trong thời đại công nghệ 4.0, khi người trẻ dành nhiều thời gian để mua sắm quần áo giá rẻ trên các sàn thương mại điện tử. Những chiếc áo với giá chỉ 50 nghìn VND hay những chiếc quần chỉ từ 100 nghìn VND luôn thu hút hàng chục nghìn lượt mua trên mạng.

Nếu như trước đây mua sắm quần áo từng được coi là một sự kiện, người tiêu dùng sẽ tiết kiệm tối đa để mua quần áo mới vào những thời điểm nhất định trong năm. Thì giờ đây khi mua sắm trở thành một hình thức giải trí và quần áo trở nên rẻ hơn đồng nghĩa với việc quần áo sẽ được người tiêu dùng mua quanh năm suốt tháng. Tâm lý tiền ít – mua nhiều, nhu cầu chạy theo mốt nhanh chóng và để thỏa mãn những mong muốn tức thì đã hình thành xu hướng thời trang nhanh ở một bộ phận lớn người tiêu dùng ngày nay.

Những sự thật hãi hùng về thời trang nhanh

1. Thời trang nhanh gây nhiễm độc nguồn nước

Hóa chất sử dụng để nhuộm vải là yếu tố đứng thứ 2 gây ô nhiễm nước sạch trên toàn cầu, chỉ sau nông nghiệp. Hóa chất được sử dụng để tạo ra màu sắc rực rỡ và các hình in bắt mắt người tiêu dùng, nhưng những hóa chất này vô cùng độc hại và thậm chí có thể gây ung thư. Chúng thấm từ các bãi chôn lấp vào nguồn nước ngầm hoặc đơn giản là bị đổ xuống nguồn nước sạch mà không hề qua xử lý, thường là chảy vào các khu vực nơi người nghèo sinh sống.

2. Thời trang nhanh gây đầu độc chuỗi thức ăn

Khi giặt polyester – một loại vải tổng hợp được sử dụng phổ biến trong thời trang nhanh, đòi hỏi một lượng lớn dầu thô để xử lý – nó sẽ có các vi sợi nhựa siêu nhỏ rơi ra và các vi sợi nhựa này có thể lọt qua các bước xử lý nước thải của nhà máy và các máy xử lý nước thải, cuối cùng là sẽ có mặt tại nguồn nước sinh hoạt của chúng ta.

Vì chúng không thể phân hủy sinh học, những vi sợi nhựa này bị các sinh vật phù du và các sinh vật nhỏ khác ăn phải, sau đó chúng di chuyển đến chuỗi thức ăn có cá và động vật có vỏ mà chúng ta ăn.

3. Thời trang nhanh gây lãng phí nguồn nước quý giá

Trồng bông vải – một loại vải phổ biến khác sử dụng trong thời trang nhanh, đòi hỏi một lượng nước rất lớn. Để trồng đủ bông để tạo ra một chiếc quần jean – mà có thể chỉ được mặc bảy lần trước khi bị loại bỏ – cần khoảng 6.000 lít nước. Trong khi đó, Trung Quốc và Ấn Độ, hai trong số các quốc gia sản xuất bông lớn nhất thế giới, đang vật lộn với tình trạng khan hiếm nước, và xung đột nước đang trở thành một vấn nạn nghiêm trọng.

4. Thời trang nhanh sử dụng một lượng thuốc trừ sâu khổng lồ

Bông không chỉ cần một lượng nước lớn để phát triển mà còn đòi hỏi lượng thuốc trừ sâu cao. Trên thực tế, bông vải chiếm một phần tư trong số tất cả các loại thuốc trừ sâu được sử dụng ở Hoa Kỳ và được coi là cây trồng bẩn nhất thế giới vì sự phụ thuộc nặng nề vào thuốc trừ sâu.

5. Thời trang nhanh tạo ra một bãi rác khổng lồ

Bạn có thể nghĩ rằng bạn đang giúp đỡ người nghèo và bảo vệ môi trường khi bạn quyên góp quần áo cũ không còn sử dụng nữa. Nhưng ở Hoa Kỳ, “chỉ có 10% quần áo được quyên góp được mang ra bán lại”. Phần còn lại là một con số khổng lồ – 13 nghìn tỷ tấn mỗi năm – kết thúc vòng đời tại các bãi rác, tương đương với “một sân bóng đá sâu 14 feet được lấp đầy bởi quần áo”.

Một số thương hiệu thời trang nhanh đã tung ra các chương trình mua lại, khuyến khích khách hàng của họ tặng những món đồ cũ không còn dùng tới của họ và trong một số trường hợp, nhận được phiếu giảm giá hoặc giảm giá trực tiếp, thường ngụ ý rằng quần áo cũ thu hồi đó sẽ được tái chế và biến thành đồ mới. Trên thực tế, ít hơn 1% quần áo được tái chế để tạo ra quần áo mới và gần 85% quần áo bị loại bỏ ở Bắc Mỹ bị vứt ra các bãi rác.

6. Thời trang nhanh thải ra chất độc

Thời trang nhanh không chỉ lấp đầy bãi rác của chúng ta và thấm các chất độc vào nguồn nước ngầm từ thuốc nhuộm hóa học, mà các còn tạo ra khí mê-tan, một loại khí gây ra hiệu ứng nhà kính mạnh khi chúng phân hủy. Hơn nữa, các sợi vải tổng hợp có nguồn gốc từ dầu mỏ và sẽ mất hàng trăm, nếu không phải hàng ngàn năm để phân hủy sinh học.

7. Thời trang nhanh bị loại bỏ được xuất khẩu như rác thải

Khi bạn quyên góp quần áo, bạn có thể nghĩ rằng bạn đang giúp đỡ ai đó cần giúp đỡ, nhưng đó không phải là câu chuyện đầy đủ. Một số lượng đáng báo động của quần áo quyên góp đã được bán cho Châu Phi và Trung và Nam Mỹ.

8. Thời trang nhanh “khuyến khích” chế độ nô lệ thời hiện đại

Chi phí thực sự của thời trang nhanh là phí cho nhân công sản xuất. Có 75 triệu người làm quần áo chúng ta mặc và 80% trong số họ là phụ nữ trẻ, đa phần chỉ từ 18 đến 24 tuổi. Hầu hết họ kiếm được dưới 3 đô la một ngày, làm việc trung bình 14 giờ một ngày.

9. Thời trang nhanh thúc đẩy văn hóa dùng một lần

Thời trang nhanh có thể trông rất đẹp khi treo trên giá, nhưng sự thật nó là một sản phẩm được thiết kế để chất lượng sản phẩm nhanh chóng bị phá vỡ và được thay thế. Hàng năm, một người Mỹ trung bình thải ra khoảng 82 pounds (khoảng 37kg) hàng dệt may.

Mô hình kinh doanh này thúc đẩy người tiêu dùng mua vô tận những bộ quần áo kém chất lượng thay vì đầu tư vào những sản phẩm chất lượng cao hơn sẽ sử dụng được lâu hơn.

10. Thời trang nhanh làm ngơ trước những điều kiện làm việc nguy hiểm

Các điều kiện làm việc nguy hiểm trong ngành may mặc đã được đưa ra ánh sáng vào năm 2013 sau vụ “tai nạn tồi tệ nhất trong lịch sử ngành may mặc”, đã giết chết hơn 1.200 công nhân và làm bị thương khoảng 2.500 người gần Dhaka, Bangladesh, khi tòa nhà xưởng Rana Plaza tám tầng bị sập.

11. Thời trang nhanh sử dụng lao động trẻ em

Lao động trẻ em là sự thật xấu xí đằng sau thời trang nhanh. Để tìm kiếm một lực lượng lao động rẻ hơn bao giờ hết, các công ty tuyển dụng các cô gái trẻ nghèo khó chủ yếu với những lời hứa với cha mẹ của họ về “một công việc được trả lương cao, chỗ ở thoải mái, ba bữa ăn bổ dưỡng mỗi ngày và cơ hội để đào tạo và đi học”, NHƯNG, “thực tế, những đứa trẻ ấy đang làm việc trong những điều kiện vô cùng kinh khủng”.

Từ thu hoạch bông ở Uzbekistan, kéo sợi ở Ấn Độ cho đến sản xuất hàng may mặc ở Bangladesh, trẻ em đang phải lao động để tạo ra quần áo cho chúng ta mặc.

12. Thời trang nhanh gây hại đến sức khỏe của công nhân

Hàng triệu người trên khắp thế giới đang làm việc trong ngành dệt may. Nhiều người trong số họ làm việc nhiều giờ trong các khu vực không có người ở, nơi đó họ phải tiếp xúc với bụi, khói, tiếng ồn và hóa chất độc hại. Họ có thể bị căng mắt, kiệt sức, căng thẳng, đau cơ xương khớp và thậm chí là quấy rối.

Có thực sự rẻ hơn khi mua hàng đống quần áo rẻ tiền, dùng một lần?

Các sản phẩm thời trang nhanh có giá thành vô cùng rẻ tuy nhiên vòng đời của chúng vô cùng ngắn, bên cạnh đó còn rất khó để tái chế (do chúng sẽ bị xuống cấp nhanh chóng sau vài lần sử dụng, nhưng lại không thể tái chế được, vì chủ yếu được làm từ chất liệu tổng hợp có nguồn gốc dầu mỏ (hơn 60%)).

Nếu bạn tính toán giá mà bạn phải trả cho mỗi một lần mặc, bạn sẽ dễ dàng nhận ra rằng, thời trang nhanh thực sự không hề tiết kiệm hơn và tất nhiên nó còn không hề có ích cho môi trường, cho hệ sinh thái – đây chính là cái giá đắt nhất mà chúng ta phải trả khi sử dụng thời trang nhanh quá nhiều.

Trong khi đó các sản phẩm thời trang bền vững tuy có giá thành cao hơn hẳn nhưng lại vô cùng bền, có thể sử dụng được lâu dài và khi hỏng hóc, nó cũng vô cùng xứng đáng để sửa chữa và tái sử dụng.

Tác hại của thời trang nhanh là vô cùng to lớn, nó không chỉ tác động đến môi trường mà còn tác động lên cả đời sống, xã hội, đến những người dân tưởng chừng như vô tội. Mặc dù nó có thể giúp bạn chạy theo mốt nhanh nhất với giá cả siêu hời, tuy nhiên nó lại đang dần hủy hoại thế giới theo cách mà chúng ta không thể ngờ tới. Vì vậy hãy trở thành một nhà tiêu dùng thông thái để bảo vệ trái đất, hãy lựa chọn những sản phẩm thời trang bền vững, ưu tiên chất lượng hơn số lượng.

**Bài viết liên quan**

The New District: Top 1 địa điểm mua sắm Local Brand Việt Nam lý tưởng

10 món đồ cơ bản nhất đối với thời trang công sở nữ

7 phụ kiện thời trang giúp nâng tầm phong cách xuân hè 2023

Người thực hiện: Trần Thị Mai Chi

Mã sinh viên: 20050220

Lớp học phần: INE3104 1