Đặc sản Tây Bắc nói riêng hay vùng đất Tây Bắc Việt Nam nói chung, nổi tiếng với thiên nhiên hùng vĩ và đa dạng văn hóa, nơi đây cũng sở hữu một kho tàng phong phú của tài nguyên thiên nhiên mà còn thể hiện rõ nét văn hóa và phong tục tập quán của các dân tộc thiểu số nơi đây. Một trong số đó chính là cơ hội làm mới vị giác với các món đặc sản Tây Bắc vô cùng độc đáo.
Những món ăn đặc sản Tây Bắc thường được sử dụng nguồn nguyên liệu đơn sơ, do người dân nơi đây tự nuôi trồng, sản xuất. Với phương pháp chế biến truyền thống, riêng biệt và cuộc sống gắn bó gần gũi với thiên nhiên đã mang lại hương vị hấp dẫn cho thực khách trải nghiệm và thưởng thức, trở thành biểu tượng ẩm thực của vùng Tây Bắc, thu hút nhiều du khách cả trong và ngoài nước. Những đặc sản này không chỉ giúp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy du lịch và phát triển kinh tế địa phương.
Dưới đây, hãy cùng khám phá về Top 10 đặc sản Tây Bắc mà bạn không thể bỏ qua khi có dịp ghé thăm vùng đất này.
Cũng đọc: Du lịch Tây Bắc từ A-Z
Nội dung bài viết
1. Thịt trâu gác bếp
Thịt trâu gác bếp là món ăn đặc trưng của người Thái Đen, là đặc sản được biết đến rộng rãi tại Tây Bắc nhờ hương vị đặc trưng, khiến người ăn phải mê đắm.
Thịt trâu gác bếp được làm từ phần bắp và thịt thăn trâu, sau khi lấy thịt tươi sẽ được tẩm ướp gia vị và treo trên bếp lửa để hun khói, thịt sẽ được hun đến khi chuyển từ màu đỏ tươi sang màu nâu hơi đỏ sậm. Hương bị đậm đà, thơm mùi khói quyện cùng vị ngọt tự nhiên của thịt khiến món ăn trở này một đặc sản khó quên. Khi ăn thịt trâu gáp bếp có thể hấp dẫn hơi khi thưởng thức cùng chút rượu táo mèo – cũng là một trong những loại rượu đặc sản Tây Bắc chung ta sẽ nhắc đến ở phần sau của bài viết.
2. Thắng cố ngựa
Thắng cố ngựa là món ăn có hơn 200 năm tuổi có nguồn gốc từ tỉnh Vân Nam – Trung Quốc. Đây là món ăn đặc sản nổi tiếng của vùng Tây bắc, đặc biệt phổ biến trong các cộng đồng người H’Mông, Dao, Tày và Thái.
Món ăn được chế biến từ phần nội tạng của ngựa, gia vị đặc trưng bao gồm thảo quả, quế, hạt dổi và không thể thiếu là mắc khén – loại hạt tiêu rừng Tây Bắc, tạo nên hương vị đặc trưng và khác biệt, chỉ có ở vùng cao nguyên như Tây Bắc. Thắng cố có hương vị đậm đà, hòa quyện giữa vị béo ngậy của thịt, vị ngọt của xương, và hương thơm đặc trưng của các loại gia vị. Để thưởng thức trọn vẹn nhất của món thắng cố ngựa bạn nên ăn khi nóng, có thể ăn kèm với bún, phở hoặc cơm trắng.
Đây là món ăn không thể không nhắc đến trong danh sách các đặc sản Tây Bắc.
3. Rượu táo mèo
Sẽ là thiếu sót rất lớn nếu trong số những món đặc sản Tây Bắc không nhắc đến rượu táo mèo. Đây là một loại rượu nổi tiếng tại Tây Bắc là được rất nhiều người biết đến.
Rượu táo mèo được làm từ quả táo mèo, một loại quả rừng chỉ cóp ở vùng Tây Bắc. Tùy vào khoảng thời gian ủ rượu mà màu rượu sẽ có sự khác nhau. Rượu có hương bị chua ngọt, hơi cay nhẹ nhưng đặc biết mang nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu uống vừa phải. Đây là thức uống đặc sản Tây Bắc không thể thiếu trong các dịp lễ hội của người dân nơi đây.
4. Lợn cắp nách
Lợn cắp nách là một trong những món đặc sản Tây Bắc nổi tiếng được nhiều du khách yêu thích, đặc biệt phổ biến trong các cộng đồng dân tộc thiểu số như H’Mông, Dao, Thái và Mường. Đây không chỉ là một món ăn ngon mà còn mang nhiều giá trị văn hóa và kinh tế đối với người dân nơi đây.
Món ăn được chế biến từ lợn thả rông, ăn thiên nhiên, cây cỏ nên khá chắc thịt và có mùi thơm riêng. Sau khi được tẩm ước sẽ mang thịt quay trên than đỏ đến khi chin vàng. Nhờ đó thành phẩm sẽ là thịt lợn chín đều, có phần da giòn tan, thịt bên trong giòn thơm, sẽ cảm thấy được vị ngọt thịt, hấp dẫn mà không hề ngán, là món đặc sản Tây Bắc thu hút nhiều sự yêu thích từ du khách ghé thăm.
5. Xôi ngũ sắc
Xôi ngũ sắc là món ăn dân dã không thể thiếu trong mỗi mâm cỗ, mỗi dịp trọng đại, lễ Tết của đồng bào dân tộc Thái. Chắc hẳn nếu ai đã được ngắm nhìn màu sắc rực rỡ của mâm xôi ngũ sắc, cảm nhận hương vị thơm nồng của nếp nương và thưởng thức miếng xôi dẻo mềm, béo ngậy thì có lẽ sẽ nhung nhớ mãi món ăn đặc biệt này.
Xôi ngũ sắc không chỉ ngon mà còn đẹp mặt với năm màu sắc tự nhiên: đỏ, xanh, vàng, tím, và trắng. Mỗi màu sắc được tạo ra từ các loại lá cây, rễ tự nhiên trồng tại vườn nhà hoặc lấy trên rừng, vừa nói lên sự phong phú của đất trời, vừa cho thấy sự sáng tạo, cần cù của đồng bào.
Màu trắng giữ nguyên màu gạo, màu đỏ từ lá nếp cẩm đỏ, màu xanh từ lá cây dứa, màu tím từ lá nếp cẩm tím, màu vàng từ nghệ tươi. Người xưa quan niệm rằng, xôi ngũ sắc tượng trưng cho ngũ hành: Trắng là màu của kim, xanh là màu của mộc, tím là màu của thủy, đỏ là màu của hỏa, vàng là màu của thổ. Các màu này tượng trưng cho: Sức khỏe, tiền tài, hạnh phúc, sự thủy chung và môi trường sống.
Xôi ngũ sắc không chỉ thu hút bởi hương vị thơm ngon mà còn bởi sự tinh tế và ý nghĩa sâu sắc trong từng màu sắc của xôi. Đây là một trong những món ăn thể hiện rõ nét văn hóa, tâm hồn và nghệ thuật ẩm thực của người dân nơi đây, là một biểu tượng ẩm thực của vùng núi Tây Bắc, mang lại trải nghiệm khó quên cho bất cứ ai có cơ hội thưởng thức.
6. Nhộng ong rừng
Không giống như các đặc sản khác, nhộng ong rừng ở Tây Bắc không phải vùng, miền nào cũng có. Có thể đi bắt nhộng ong rừng Tây Bắc vào khoảng tháng 6 âm lịch là mùa bắt đầu ong có nhộng. Tháng 8 và tháng 9 âm lịch là lúc nhộng ong rộ nhất.
Đây được biết đến là một bài thuốc có khả năng bổ sung dưỡng chất cho cơ thể, có thể hỗ trợ phục hồi sức khỏe hiệu quả. Được chế biến từ những con nhộng non của tổ ong rừng, mang đi sơ chế và xào cùng dọc mùng, hoặc trộn nộm… mang lại hương vị đặc trưng vừa béo béo, vừa ngọt nhẹ rất lạ miệng.
7. Pa Pỉnh Tộp
Pa Pỉnh Tộp là cái tên khá lạ nhưng thực chất đây là món cá suối tươi ngon quen thuộc với người Tây Bắc. Cá sau khi sơ chế sẽ được ướp cùng mắc khén, gừng, sả và mầm măng cây sa nhân trong một khoảng thời gian nhất định rồi đem đi nướng chin. Món ăn mặc dù được chế biến đơn giản nhưng mang lại hương vị đậm đà riêng, chắc chắn sẽ là trải nghiệm đáng nhớ cho bạn trong lần đầu thưởng thức món ăn đặc sản Tây Bắc này.
8. Cá bống vùi tro
Cá bống vùi tro là một trong những món ngon đặc sản Tây Bắc được rất nhiều người yêu thích. Cá được chia thành mẻ nhỏ sau khi được đánh bắt từ suối Tùng Lâm, làm sạch và tẩm ướp cùng các loại gia vị như: khén, sả, gừng, ớt, hạt tiêu, lá hom, lá húng… Cuối cùng bọc trong lá dong tươi và sau 15 phút thì vùi dưới tro và nướng nóng đến khi lá vàng là chín hẳn.
9. Lạp xưởng Tây Bắc
Lạp xưởng Tây Bắc hay còn được gọi là lạp sườn, là một trong những đặc sản “nức danh” của núi rừng Tây Bắc. Đây vốn là món ăn truyền thống của người Thái Đen, Nùng và một số dân tộc khác thuộc vùng núi Tây Bắc. Lạp xưởng được làm từ mỗi vùng, mỗi dân tộc sẽ có chút hương vị khác biệt.
Lạp xưởng được làm từ thịt heo tươi, tẩm ướp gia vị đặc trưng như hạt dổi và mắc khén là “linh hồn: làm nên mùi vị đặc trưng và khác biệt của lạp xưởng vùi núi tây bắc, sau khi tẩm ướp lạp xưởng sẽ được phơi khô dưới nắng. Lạp xưởng khi nướng lên có mùi thơm hấp dẫn, vị ngọt béo, rất thích hợp để thưởng thức cùng cơm trắng hoặc dùng làm món nhậu, như là cùng rượu táo mèo – một thức uống đặc sản Tây Bắc khác.
10.Trà Tà Xùa
Trà Tà Xùa còn được gọi là chè Tà Xùa, là món quà mà du khách đến với Tây Bắc rất ưa chuộng. Không chỉ bởi sự tiện lợi trong sử dụng mà hương vị trà ở đây thực sự chỉ có Tây Bắc mới làm được.
Trà được làm từ những lá chè trên các cây cổ thụ cao hàng trăm mét bởi những người dân bản địa nơi đây. Trà mang hương vị đậm đà và tự nhiên, là thức uống đặc sản Tây Bắc du khách nhất định phải thử khi có dịp ghé thăm vùng đất này.
Lời kết
Trên đây là danh sách 10 món ăn đặc sản Tây Bắc mang đậm hương vị núi rừng mà bất cứ ai cũng nên thử qua. Mỗi món ăn, thức uống nơi đây đều mang trong mình một phần văn hóa, truyền thống và tâm hồn của con người Tây Bắc, tạo nên những trải nghiệm ẩm thực độc đáo và khó quên. Nếu có dịp ghé thăm Tây Bắc, đừng quên thưởng thức những đặc sản này để cảm nhận trọn vẹn hương vị và tình cảm của vùng đất tuyệt vời này.
Xem thêm các bài viết liên quan tại:
Chuyến phiêu lưu gia vị qua văn hóa ẩm thực Á – Âu: Top 10 món ăn đặc trưng
Top 7 đặc sản miền Trung đậm hương vị Việt Nam
Ẩm thực Thanh Hóa: Top 7 món ngon đặc sản bạn phải thử
Thực hiện bởi
Sinh viên Khuất Hương Mai
Mã sinh viên: 22051745
Lớp học phần: INE3014_2