Việt Nam, một đất nước giàu tài nguyên thiên nhiên với hệ thống sông ngòi rộng lớn, đang đối diện với thách thức nghiêm trọng từ ô nhiễm môi trường nước. Đây không chỉ là vấn đề của các thành phố lớn mà còn lan rộng ra các vùng quê sâu, ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống của hàng triệu người dân và sinh thái địa phương. Sự gia tăng của các nguồn thải từ công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt hàng ngày đang gây ra những hệ lụy không thể xem nhẹ. Bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu về tình trạng và những giải pháp cần thiết để bảo vệ nguồn nước quý giá của đất nước chúng ta.”

  I. Ô nhiễm môi trường là gì?

Ô nhiễm môi trường là hiện tượng mà các hoạt động của con người hoặc tự nhiên dẫn đến sự thay đổi bất lợi đáng kể trong chất lượng môi trường tự nhiên. Đây là sự hiện diện của các chất độc hại, chất thải, hay các yếu tố gây hại khác trong môi trường mà khi lắng đọng, tích tụ hoặc xuất hiện ở mức độ cao có thể gây nguy hại đến sức khỏe con người, động vật, thực vật và môi trường nói chung.

Ô nhiễm môi trường

II . Phân loại ô nhiễm môi trường

1. Ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí là sự hiện diện của các chất gây hại trong khí quyển, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, động thực vật và môi trường. Các chất gây ô nhiễm không khí có thể là các khí thải từ các nguồn khác nhau như công nghiệp, giao thông, nông nghiệp và các hoạt động sinh hoạt.

Ô nhiễm không khí thường bao gồm các chất như khí CO2, khí SO2, khí NOx (bao gồm NO và NO2), các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs), bụi mịn và kim loại nặng như chì và thủy ngân. Các chất này có thể gây ra các vấn đề như hỗn hợp, rắn để tẩy

2. Ô nhiễm đất

Ô nhiễm đất là tình trạng mà đất bị ô nhiễm bởi các chất độc hại hoặc các chất thải không mong muốn, làm giảm tính chất sinh học, hóa học và vật lý của đất. Các nguồn gây ô nhiễm đất bao gồm các hoạt động công nghiệp, nông nghiệp, và sinh hoạt con người.

Các loại chất gây ô nhiễm đất bao gồm:

• Hóa chất từ công nghiệp: Như dioxin, PCBs, kim loại nặng như thủy ngân, chì, cadmium.
• Chất thải từ nông nghiệp: Phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, herbicid, và chất thải từ chăn nuôi.
• Chất thải từ sinh hoạt: Như chất bảo quản hóa học, thuốc diệt cỏ, và các hợp chất hữu cơ bay hơi từ hóa chất gia dụng và công nghiệp.

3. Ô nhiễm nguồn nước

Ô nhiễm nước là hiện tượng mà các nguồn nước bị ô nhiễm bởi các chất độc hại hoặc các chất thải không mong muốn, dẫn đến sự suy giảm chất lượng nước. Đây là một vấn đề lớn đối với môi trường và sức khỏe con người.

Các nguồn gây ô nhiễm nước bao gồm:

• Công nghiệp: Thải từ các nhà máy, xí nghiệp chế biến, và các quá trình sản xuất.
• Nông nghiệp: Chất thải từ phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, herbicide, và chất thải từ chăn nuôi.
• Sinh hoạt: Nước thải từ các hộ gia đình, khách sạn, nhà hàng và các cơ sở dịch vụ khác.
• Sự sự ổn thối: Của thải nước từ Công ty xử lí chế biến Thải địch điện sinh học

 4. Ô nhiễm ánh sáng:

Ô nhiễm ánh sáng là hiện tượng mà môi trường tự nhiên bị ảnh hưởng bởi các nguồn sáng nhân tạo, dẫn đến sự thay đổi không mong muốn trong mức độ ánh sáng tự nhiên ban đêm hoặc trong các khu vực bị chiếu sáng quá mức vào ban ngày. Hiện tượng này có thể ảnh hưởng đến cả con người và động thực vật.

 5. Ô nhiễm tiếng ồn

Ô nhiễm tiếng ồn là hiện tượng âm thanh gây phiền toái và có hại đối với con người và môi trường. Nó được định nghĩa là sự phá vỡ cân bằng âm thanh tự nhiên do sự phát ra quá mức của âm thanh từ các nguồn như giao thông, công nghiệp, xây dựng, hoạt động thương mại, và sinh hoạt hàng ngày.

→Tìm hiểu thêm: 10 tác hại của ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe con người

   III. Nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường

1. Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do các yếu tố tự nhiên

• Sạt lở đất đồi núi, bờ sông cuốn vào dòng nước bùn, đất, mùn,… làm giảm chất lượng của nước.
• Khói bụi từ sự phun trào núi lửa theo nước mưa rơi xuống.
• Ô nhiễm môi trường nước cũng là do sự hòa tan nhiều chất muối khoáng có nồng độ quá cao, trong đó có chất gây ung thư như Asen, Fluor và các chất kim loại nặng…
• Sự phân hủy xác các sinh vật sống thành chất hữu cơ bị ngấm xuống đất, lâu dần ngấm tới mạch nước ngầm, hoặc xác chết các sinh vật trôi nổi cũng khiến nguồn nước bị ô nhiễm trực tiếp. Đặc biệt, với một hệ thống nối liền của các dòng chảy ao hồ, kênh rạch,…khi các thiên tai, thảm họa thiên nhiên xảy ra như lũ lụt, mưa bão,…rác thải sẽ dễ dàng bị cuốn trôi và phát tán nhanh chóng, khó khống chế.

 

2. Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do tác nhân con người

• Hàng ngày, con người sử dụng nước cho rất nhiều hoạt động khác nhau, từ các cá nhân đến các cơ quan, khách sạn, nhà hàng, bệnh viện.
• Nước từ các hoạt động này đều chứa các chất thải với thành phần dễ phân hủy, dầu mỡ, chất rắn, vi khuẩn  thường không được xử lý mà thải trực tiếp ra các ao, hồ, sông,…

– Chất thải nông nghiệp góp phần gây ra ô nhiễm môi trường lớn

Các chất thải từ phân, nước tiểu gia súc, phân bón, hóa chất,… thường không được thu gom, xử lý. Những chất này có thể gây ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm.

– Chất thải công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa từ lâu đã trở thành xu hướng phát triển chung của mỗi quốc gia. Lượng chất thải từ các hoạt động này là vô cùng lớn thành phần có sự khác biệt với mỗi ngành nghề sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên mức độ gây nguy hiểm thì tất cả đều có.

 

3. Do các chất thải từ phương tiện giao thông

Trong tổng lượng chất thải gây ô nhiễm môi trường, khí thải từ các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ chiếm vị trí hàng đầu hiện nay. Trong các loại phương tiện tham gia giao thông, xe mô tô, xe gắn máy chiếm tỷ lệ lớn nhất và cũng là nguồn chất thải gây ô nhiễm lớn nhất.

Bởi theo các chuyên gia thì các phương tiện giao thông sử dụng loại xăng và dầu diesel làm nhiên liệu, quá trình rò rỉ, bốc hơi cũng như đốt cháy nhiên liệu dẫn tới phát sinh nhiều các loại khí độc như: VOC, Benzen, Toluen…

4. Ô nhiễm môi trường do chất thải ở các xí nghiệp nhà máy

Do chi phí đầu tư các trang thiết bị, ứng dụng xử lý chất thải, khí thải không hề nhỏ nên rất ít công ty có biện pháp xử lý, hoặc thậm chí họ có xây dựng các khu vực xử lý thì vẫn có một phần nào đó được xả trực tiếp ra môi trường do lượng chất thải quá lớn, không xử lý hết được.

Nhà máy xả thải ra môi trường

 

5. Ô nhiễm môi trường do chất độc hóa học, chất bảo vê thực vật

Đặc biệt, các loại thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng rộng rãi. Chai lọ, bao, bao bì để chứa các loại thuốc này sau khi sử dụng hay được người dùng vất lung tung, thậm chí vất trực tiếp xuống nước. Lượng hoá chất tồn dư sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nước khi nó ngấm vào nước ngầm cũng như đất ở nơi đó.

6. Sử dụng các nguyên liệu hóa thạch để đun nấu

CO2 chính là nguyên nhân chính gây nên hiệu ứng nhà kính hàng đầu, được mô tả như là ô nhiễm khí hậu tồi tệ nhất. Và hiện nay hàng tỷ tấn CO₂ được thải ra hàng năm tới môi trường bằng việc đốt các nhiên liệu hóa thạch. Hiện nay nồng độ CO₂ trong khí quyển của trái đất ngày một tăng, vì thế cần có những biện pháp để giảm thiểu khí này ra ngoài môi trường sống.

7. Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do phóng xạ

Chất phóng xạ cũng là nguyên nhân gây nên tình trạng ô nhiễm môi trường, chúng được tạo ra bởi các vụ nổ hạt nhân, chiến tranh và các quá trình tự nhiên như phân rã phóng xạ của radon.

 IV-  Giải pháp khắc phục

 

Người dân nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường, vứt rác đúng nơi quy định, không xả rác bừa bãi. Giáo dục, nâng cao nhận thức cho các bé về bảo vệ môi trường. Ngoài ra, nên hạn chế sử dụng các hóa chất tẩy rửa khi xử lý nghẹt cống thoát nước, vì như thế sẽ vô tình đưa vào môi trường một chất thải nguy hại mới, đồng thời cũng làm nguồn nước bị nhiễm độc. Thay vào đó, hãy áp dụng cách thông bồn cầu, cách xử lý ống thoát nước bị tắc bằng vi sinh.

Nhà nước tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó có những chế tài xử phạt phải thực sự mạnh để đủ sức răn đe các đối tượng vi phạm. Bên cạnh đó, cần xây dựng đồng bộ hệ thống quản lý môi trường trong các nhà máy, các khu công nghiệp theo các tiêu chuẩn quốc tế. Tổ chức giám sát chặc chẽ nhằm hướng tới một môi trường tốt đẹp hơn.

Tại các khu du lịch, khu đông dân cư, tuyến đường lớn,… nên bổ sung thêm nhiều thùng rác và các nhà vệ sinh công cộng.

Tăng cường công tác nắm tình hình, thanh tra, giám sát về môi trường. Nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ phụ trách công tác môi trường và trang bị các phương tiện kỹ thuật hiện đại để phục vụ có hiệu quả cho các lực lượng này.

Cuối cùng, phải đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục về môi trường trong toàn xã hội tạo ra sự chuyển biến và nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường.

Tóm lại, tình trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam tuy nghiêm trọng nhưng vẫn còn có thể cứu vãn nếu mỗi người dân biết góp sức của mình, chung tay bảo vệ môi trường. Hãy hô vang khẩu hiệu “Vì môi trường xanh – sạch – đẹp” và cũng là vì cuộc sống của chính chúng ta cũng như các thế hệ sau.

 

V. Kết luận

Ô nhiễm môi trường ở Việt Nam là một vấn đề nghiêm trọng đang ngày càng trở nên căng thẳng và cần được xử lý một cách khẩn trương. Các nguồn gây ô nhiễm từ công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và sinh hoạt đã gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, động thực vật và môi trường tự nhiên.

Việc áp dụng các biện pháp kiểm soát ô nhiễm, cải thiện quản lý tài nguyên và thúc đẩy sử dụng nguồn năng lượng tái tạo là cần thiết để giảm thiểu tác động của ô nhiễm môi trường. Chính quyền cần đẩy mạnh thực thi các chính sách bảo vệ môi trường, đồng thời cần có sự hợp tác chặt chẽ từ các cơ quan, tổ chức và cả cộng đồng để đưa ra các giải pháp bền vững và hiệu quả.

Việc cải thiện chất lượng môi trường không chỉ là nhiệm vụ của chính phủ mà còn là trách nhiệm của từng cá nhân và doanh nghiệp. Chỉ khi mọi người đồng lòng hành động và chung tay bảo vệ môi trường, Việt Nam mới có thể tiến bộ bền vững và đem lại một môi trường sống lành mạnh cho thế hệ mai sau.

 Có thể bạn quan tâm:

Ô nhiễm môi trường và 3 ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường lên sức khỏe của bạn

Báo động đỏ ô nhiễm môi trường – Viễn cảnh tương lai tại Việt Nam

Đau đầu thực trạng ô nhiễm môi trường tại Việt Nam và những con số đáng buồn năm 2019

Tác hại của thức:  khuya – 10 tổn hại không tưởng đến sức khỏe của chúng ta

Sinh viên thực hiện: Đỗ Hải Ninh – 22051779

INE3104_1