Từ bao đời nay, áo dài Việt Nam đã trở thành nét đẹp trong văn hóa của người Việt, đó là trang phục không thể thiếu trong trong các sự kiện quan trọng của đất nước, của dân tộc.
Áo dài Việt Nam làm tô thêm nét đẹp truyền thống của người phụ nữ và con người nơi đây, nét duyên dáng của người phụ nữ Á đông. Áo dài là hiện thân của dân tộc Việt, một vẻ đẹp mỹ miều nhưng đằm thắm, là một phần tất yếu trong mỗi phụ nữ Việt, là đặc trưng cho một quốc gia có người phụ nữ chịu thương chịu khó, luôn có đức hy sinh.
Qua nhiều thời kỳ phát triển, tà áo dài Việt Nam không ngừng biến đổi nhưng vẫn đảm bảo tính truyền thống, góp phần tôn lên vẻ đẹp thanh lịch, dịu dàng của những người phụ nữ Việt.
“Dù ở đâu – Paris, London hay những miền xa
Thoáng thấy áo dài bay trên đường phố
Sẽ thấy tâm hồn quê hương ở đó, em ơi…”
Không ngẫu nhiên mà lời bài hát “Một thoáng quê hương” của nhạc sỹ Từ Huy-Thanh Tùng trở thành âm điệu quen thuộc với đông đảo người Việt Nam.
Bởi vì, cả trăm năm qua, áo dài Việt Nam đã từ đời sống đi vào nghệ thuật điện ảnh, âm nhạc, hội họa… thậm chí trở thành một biểu tượng, một phần tâm hồn người Việt trên chính quê hương hay ở khắp thế giới.
Nếu như Hàn Quốc có Hanbok, Nhật Bản có Kimono, Scotland có váy Kilt… thì Việt Nam được biết đến với tà áo dài duyên dáng. Từ “Áo dài” đã được đưa nguyên bản vào từ điển Oxford và được giải thích là một loại trang phục của phụ nữ Việt Nam với thiết kế hai tà áo trước và sau dài chấm mắt cá chân che bên ngoài chiếc quần dài.
Miêu tả về tà áo dài Việt Nam, nhà thơ Đinh Vũ Ngọc đã có những câu thơ rất đẹp:
“Chiếc áo quê hương dáng thướt tha
Non sông gấm vóc mở đôi tà
Tà bên Đông Hải lung linh song
Tà phía Trường Sơn rực rỡ hoa
Vạt rộng Nam phần chao cánh gió
Vòng eo Trung bộ thắt lưng ngà
Nhịp tim Hà Nội nhô gò ngực
Hương lúa ba miền thơm thịt da.”
Tuy chưa có văn bản chính thức nào quy định áo dài là quốc phục, nhưng từ xưa đến nay, trong tâm thức người Việt Nam và trong mắt bạn bè quốc tế thì tà áo dài truyền thống được xem là một biểu tượng chứa đựng tinh hoa-văn hoá của dân tộc Việt.
Áo dài Việt Nam được sử dụng trong nhiều sự kiện, từ những nghi lễ trang trọng trong gia đình, công sở, xã hội, ngoại giao… cho đến biểu diễn nghệ thuật, ứng dụng hằng ngày, nhất là vào dịp lễ hội, Tết cổ truyền; trình diễn trong các kỳ festival, tuần lễ thời trang, thi hoa hậu, người đẹp trong và ngoài nước…
Khác với những trang phục truyền thống của nhiều nước trên thế giới, mặc áo dài, phụ nữ Việt không cần tốn nhiều thời gian, lại đơn giản, gọn gàng, duyên dáng mà thanh lịch.
Có lẽ chính vì vậy mà áo dài Việt Nam- trang phục truyền thống đã “len lỏi” vào cuộc sống hằng ngày của phụ nữ Việt một cách tự nhiên và dễ dàng. Qua nhiều nghiên cứu, chiếc áo dài được khẳng định chính là một niềm kiêu hãnh của người Việt Nam, bởi không phải dân tộc nào cũng có trang phục mang vẻ đẹp vừa kín đáo, vừa duyên dáng, gợi cảm như vậy.
Vì lẽ đó, ngoài việc gắn liền với sự phát triển của đời sống xã hội, áo dài Việt Nam còn là “cầu nối,” là “sứ giả” trong việc quảng bá du lịch Việt. Khách du lịch khi đến Việt Nam, nhất là các nữ du khách thường chọn áo dài như món quà lưu niệm độc đáo, đặc sắc.
Trong những năm gần đây, bằng sự nỗ lực, tinh thần tự hào dân tộc, nhiều nhà thiết kế đã đem đến cho chiếc áo dài những vẻ đẹp mới lạ. Nhà thiết kế Minh Hạnh, Sĩ Hoàng, Võ Việt Chung… là những người đã góp phần làm rạng rỡ thêm tên tuổi trang phục áo dài trên làng thời trang khu vực và quốc tế.
Vượt qua giá trị của chính mình trong vai trò một sản phẩm tiêu dùng, chiếc áo dài Việt Nam đã đạt đến một vai trò quan trọng hơn đó là một sản phẩm văn hóa đặc trưng mang đậm bản sắc dân tộc, là biểu tượng của phụ nữ Việt Nam.
Nội dung bài viết
Lịch sử hình thành và phát triển Áo dài Việt Nam
Theo các tài liệu, cách đây hơn 2000 năm, khi Hai Bà Trưng cưỡi voi đeo lọng, hình ảnh áo dài Việt Nam đã xuất hiện trong đời sống người Việt hay xuất hiện trên các trống đồng Ngọc Lũ, Hòa Bình, Hoàng Hạ và thạp đồng Đào Thịnh. Nói chung, tà áo dài Việt đã đi cùng những năm tháng hào hùng của dân tộc, trở thành niềm tự hào, biểu tượng của người Việt Nam được bạn bè quốc tế ghi nhận.
Cho đến nay vẫn chưa xác định rõ nguồn gốc của chiếc áo dài Việt Nam đã được bắt đầu chính xác từ đâu nhưng dựa trên bối cảnh lịch sử hào hùng của dân tộc, các nhà nghiên cứu đưa ra một kết luận thống nhất chung khẳng định bộ quốc phục này đã xuất hiện cách đây hàng nghìn năm.
Để có được một chiếc ào dài mang đậm nét văn hóa đặc trưng như ngày nay, bộ trang phục này đã phải trải qua nhiều giai đoạn biến thể khác nhau.
Hình ảnh cổ xưa nhất của áo dài được biết đến là áo Giao lĩnh (khoảng năm 1744). Ở giai đoạn này đất nước được trị vì bởi chúa Nguyễn Phúc Khoát ở phía Nam, còn phía Bắc là chúa Trịnh.
Lúc này, áo có kích thước rộng, thân áo được may bằng 4 tấm vải, dài chấm gót chân, xẻ 2 bên hông, phần tay áo dài, cổ tay rộng. Áo mặc cùng váy đen bên trong và thắt lưng vải bên ngoài.
Theo ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thừa Thiên-Huế, chúa Nguyễn Phúc Khoát là người có công rất lớn để có được chiếc áo dài, vị thế áo dài như ngày hôm nay.
Chúa Nguyễn Phúc Khoát đã chủ trương cải tổ triều phục, cải cách trang phục dân gian xứ Đàng Trong, đưa áo dài trở thành trang phục chính thức.
Đến thế kỷ 17, để thuận tiện hơn trong công việc làm đồng và buôn bán, chiếc áo Giao lãnh được thiết kế gọn lại thành kiểu áo tứ thân, trong đó vạt trước được xẻ rời thành 2 vạt, người mặc có thể buộc 2 vạt này lại với nhau ở phía trước bụng. Áo tứ thân thường có màu tối vì trang phục này được sử dụng phổ biến ở tầng lớp nông dân – những người lao động quanh năm với ruộng đồng.
Thế kỷ 19, áo dài ngũ thân được ra đời nhằm tạo ra sự cách biệt giữa tầng lớp quý tộc sang trọng và tầng lớp nông dân. Dựa trên cơ sở áo tứ thân, phần thân vạt trước của áo dài ngũ thân được bổ sung thêm một vạt áo như lớp lót kín đáo chính là vạt áo thứ 5. Kiểu áo này được may theo phom rộng, có cổ và rất thịnh hành đến đầu thế kỷ 20.
Trong những thập kỷ đầu của thế kỷ 20, áo dài Lemur được ra đời bởi bàn tay sáng tạo của họa sỹ Cát Tường. Áo được may ôm sát cơ thể, chỉ có hai vạt trước và sau, vạt trước dài chấm đất. Nhằm tạo điểm nhấn, chiếc áo dài Lemur được Âu hóa với phần áo có thắt eo, dáng tay phồng, cổ áo khoét hình trái tim…
Có lẽ vì lý do này nên áo dài Lemur vấp phải sự phản đối của dư luận cho rằng kiểu áo này bị lai Tây, không đúng đắn, không phù hợp phong tục tập quán Việt Nam thời bấy giờ.
Đến thời áo dài Lê Phổ, dưới bàn tay khéo léo của nhà thiết kế cùng tên, bà đã thu gọn kích thước áo dài để ôm vừa vặn thân hình người phụ nữ Việt Nam, đẩy cầu vai, kéo dài tà áo chạm đất và đem đến nhiều màu sắc mới mẻ. Nói cách khác, bà khiến nó trở nên gợi cảm, tinh tế và thu hút hơn. Đây là chiếc áo dài nhận về khá nhiều sự khen ngợi và được sử dụng qua nhiều thời kỳ.
Đến những năm 1960, áo dài Raglan (còn gọi là áo dài giắclăng) ra đời do nhà may Dung ở Đakao, Sài Gòn sáng tạo ra. Điểm khác biệt lớn nhất của áo dài Raglan là áo ôm khít cơ thể hơn, cách nối tay từ cổ chéo xuống một góc 45 độ giúp người mặc thoải mái linh hoạt hơn. Hai tà nối với nhau bằng hàng nút bấm bên hông. Đây chính là kiểu áo dài góp phần định hình phong cách cho áo dài Việt Nam sau này.
Đến nay, áo dài Việt Nam có sự biến đổi với nhiều kiểu dáng, chất liệu từ hiện đại đến phá cách. Nhưng dù thế nào thì chiếc áo dài truyền thống của người phụ nữ Việt vẫn giữ được nét uyển chuyển, gợi cảm, kín đáo mà không trang phục nào có được.
Tôn vinh vẻ đẹp áo dài Việt Nam
Qua từng thời kỳ, dù thời trang, phong cách ăn mặc của con người đã có sự thay đổi rõ rệt nhưng chiếc áo dài vẫn giữ được một vị trí quan trọng trong lòng người Việt. Lễ hội áo dài chính là một “minh chứng sống” cho sự quan trọng và ý nghĩa sâu sắc của tà áo thướt tha ấy.
Mặc dù theo thời gian, chiếc áo dài Việt Nam có sự cách tân, cải tiến đôi chút, tuy nhiên nhìn chung chúng vẫn giữ được cốt cách, giá trị vốn có của mình. Mỗi khi người phụ nữ khoác lên mình tà áo dài đều thể hiện được sự đằm thắm, dịu dàng, nết na và những phẩm chất đáng quý.
Áo dài Việt Nam không chỉ sống trong lòng của những người con Việt mà còn được đưa vào nghệ thuật như hội họa, âm nhạc, điện ảnh… Không dễ dàng để một mẫu áo đơn giản như vậy lại sống cùng thời gian đến cả hàng trăm năm và chưa có dấu hiệu dừng lại.
Nhờ vào những giá trị vô giá của mình, hàng năm Việt Nam tổ chức nhiều cuộc thi, trình diễn về áo dài nhằm bảo tồn, quảng bá tà áo đặc biệt ấy đến người dân cả nước cũng như bạn bè năm châu.
Đặc biệt, ngày hội áo dài hằng năm được nhà nước quan tâm và chú trọng đầu tư để tôn vinh tà áo dài Việt Nam. Thông thường vào đầu tháng 3 hàng năm Lễ hội Áo dài sẽ được diễn ra trên cả nước. Ngày hội có thể kéo dài trong 1 tháng hoặc 2 tháng, trong quá trình đó có rất nhiều sự kiện đặc sắc diễn ra.
Đây không chỉ là dịp để những người Việt thể hiện nét đẹp thanh lịch, tinh tế của mình mà còn là dịp giúp các nhà thiết kế áo dài có cơ hội để thể hiện tài năng, sự đẳng cấp của mình đến đông đảo mọi người.
Áo dài Việt Nam cũng được nhiều địa phương trên cả nước quảng bá, tôn vinh với nhiều hình thức.
Trong các kỳ festival Huế, không thể không nhắc đến Lễ hội Áo dài – một trong những chương trình chính thức, mang đậm chất văn hóa Huế, đã góp phần làm phong phú và đa dạng chương trình lễ hội cũng như sự thành công của sự kiện.
Đến với Lễ hội Áo dài, du khách sẽ được chiêm ngưỡng các bộ sưu tập áo dài của các nhà thiết kế nổi tiếng. Ở đó, tà áo dài của người phụ nữ Huế nói riêng và áo dài Việt Nam nói chung được biến hóa qua bàn tay tài năng của người nghệ sỹ để trở thành những bộ sưu tập mang dáng vẻ cổ kính đến hiện đại trên các chất liệu vô cùng phong phú và đa dạng.
Hiện nay, áo dài Huế đã trở thành một sản phẩm du lịch độc đáo, tạo nét duyên dáng và kín khiến bất cứ ai ngắm nhìn cũng phải nao lòng. Những chiếc áo dài được cắt may, thêu thùa tinh tế và sắc sảo bởi đôi tay tài hoa của người thợ xứ Huế đã để lại bao ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách trong và ngoài nước, góp phần bảo tồn và phát huy một nét văn hóa đặc sắc, quý giá của dân tộc.
Qua hình ảnh những tà áo dài, văn hóa Huế được quảng bá rộng rãi và hiệu quả đến với du khách trong nước và quốc tế, đồng thời, tôn vinh nét đẹp dịu dàng của người mang trên mình chiếc áo dài Huế.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, sau 9 lần tổ chức, Lễ hội Áo dài Thành phố Hồ Chí Minh năm 2023 có nhiều người đồng hành với vai trò đại sứ hình ảnh. Năm nay có 22 đại sứ hình ảnh, là các văn nghệ sỹ, travel blogger, doanh nhân, nhà thiết kế, nhà ngoại giao, giáo viên… Đặc biệt có Annabelle Mae Mcdonnell – á hậu 1 Miss Charm 2023.
Điểm nhấn của lễ hội là các nữ tổng lãnh sự và phu nhân tổng lãnh sự các nước mặc áo dài hưởng ứng hoạt động, hướng tới thắt chặt tình hữu nghị giữa Việt Nam và các nước.
Tại Cần Thơ, ngày 14/10, Lễ diễu hành áo bà ba và áo dài với chủ đề Duyên dáng phương Nam, với sự tham gia của 5.000 phụ nữ do Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố Cần Thơ tổ chức đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục về số lượng người tham gia đông nhất.
Ý nghĩa tà áo dài Việt Nam
Là công dân Việt Nam ai cũng biết “Áo dài” là quốc phục thể hiện bản sắc dân tộc Việt Nam. Nhưng không phải ai mặc áo dài cũng hiểu hết được ý nghĩa của nó, áo dài không chỉ là quốc phục mà còn là lịch sử của dân tộc Việt Nam. Áo dài không chỉ là trang phục của riêng phụ nữ mà còn là trang phục của cả dân tộc Việt Nam.
Tà áo dài mang đậm triết lý nhân sinh
Áo dài có nguồn gốc từ áo dài 4 tà nhưng trải qua nhiều năm được cải tiến như ngày nay. Hình ảnh tà áo dài Việt Nam với 2 tà tượng trưng cho tứ thân và cha mẹ và 5 tà áo được cài cúc bên trái áo ngoài việc giữ cho tà áo được ngay ngắn, kín đáo mà còn tượng trưng cho năm cốt cách của con người: nhân, lễ, nghĩa, trí, tín. Như vậy, áo dài không chỉ mang nét đẹp truyền thống của Việt Nam mà nó còn mang cả triết lý nhân sinh.
Dù trải qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau trong quá trình giao lưu, hội nhập văn hóa Đông Tây, áo dài cách tân thay đổi nhiều so với nguyên bản nhưng trang phục áo dài Việt Nam vẫn giữ được bản sắc riêng. Ngày nay, trang phục này đã thay đổi, cải tiến, nâng cấp cả về chất liệu, kiểu dáng, màu sắc, họa tiết … để trở nên gợi cảm, tinh tế và cuốn hút hơn.
Áo dài Việt Nam tôn vinh nét đẹp người phụ nữ
Nếu như người Nhật tự hào về Kimono, người Hàn nổi tiếng với Hanbok thì người Việt luôn được biết đến với tà áo dài duyên dáng và thướt tha.
Chiếc áo dài Việt Nam tổng thể là một bộ trang phục phô mà vẫn kín, đầy tự do, phóng khoáng. Tuy vậy nhưng vẫn đảm bảo sự sang trọng, thanh lịch, trang nhã, cần thiết. Vì vậy, áo dài dễ dàng được phổ biến rộng rãi trong mọi tầng lớp nhân dân, có thể sử dụng trong nhiều không gian, thời gian và sự kiện khác nhau.
Trang phục áo dài – hơi thở của nền văn hóa Việt
Trải qua các thời kỳ lịch sử, văn hóa, ngày nay chiếc áo dài Việt Nam vẫn là trang phục truyền thống trong các dịp lễ trọng của gia đình, dòng tộc, cộng đồng hay trong các dịp lễ tết của đất nước. Áo dài được các bạn nữ mặc ngày càng nhiều trong các trường học, công sở, doanh nghiệp bao gồm áo dài học sinh, áo dài văn phòng, áo dài đồng phục . Trong các sự kiện trọng đại của đất nước, trên các diễn đàn quốc tế thể hiện sự trang trọng, thanh lịch của người phụ nữ Việt Nam.
Đồng thời, áo dài góp phần tôn vinh nếp sống văn hóa của người Việt Nam, đó là tinh thần đoàn kết. Áo dài không chỉ đẹp mà còn mang nhiều ý nghĩa, bởi ngày nay các gia đình Việt Nam rất coi trọng sợi dây yêu thương. Áo dài là sợi dây gắn kết đặc biệt trong gia đình, nhất là những dịp sum họp gia đình
Đôi nét về ý nghĩa của tà áo dài Việt Nam cho chúng ta thấy bộ trang phục không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của người mặc mà còn mang những giá trị truyền thống tốt đẹp. Chắc hẳn bạn cũng muốn sở hữu một vài chiếc áo dài Việt Nam đẹp cho gia đình sum vầy những khoảnh khắc bên nhau.
Có thể bạn quan tâm:
- Top 5 loại vải may áo dài đẹp nhất đang được săn đón vào dịp Tết Nguyên Đán 2024
- Du lịch Tết: Top 5 chốn du xuân khởi đầu năm mới tuyệt
- 3 ý nghĩa của tà áo dài: Nét đẹp văn hóa truyền thống của phụ nữ Việt Nam
Sinh viên: Trần Thị Nhật Anh
MSV: 21050146
Lớp QTKD CLC4