Tết Nhật Bản, hay Oshogatsu, là một trong những lễ hội quan trọng nhất trong năm đối với nền văn hoá Nhật Bản. Nếu đến Nhật Bản vào thời gian này, bạn sẽ được trải nghiệm những phong tục truyền thống độc đáo và nhiều hoạt động thú vị. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về những nét đặc sắc này nhé.
Nội dung bài viết
1. Đôi nét về Tết Nguyên Đán ở Nhật Bản:
Tết Nguyên Đán của Nhật Bản, hay còn gọi là Oshogatsu là một trong những ngày lễ quan trọng nhất trong năm của người Nhật Bản. Được tổ chức vào ngày mùng 1 tháng 1 dương lịch. Đây là dịp để người Nhật thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, cầu chúc cho một năm mới may mắn, an lành và gắn kết các thành viên trong gia đình.
Xem thêm: Tìm hiểu tết ở Nhật bản
2. Những nét văn hoá đặc sắc của người Nhật qua những hoạt động trong dịp Tết Nguyên Đán
2.1. Dọn dẹp nhà cửa
Người Nhật có phong tục tổng vệ sinh, dọn dẹp nhà cửa sạch vào ngày cuối năm. Vì họ quan niệm rằng nhà cửa phải gọn gàng, sạch sẽ để đón vị thần Toshigami ghé thăm và mang đến những lời chúc tốt lành vào dịp năm mới.
2.2. Trang trí nhà cửa
Sau khi đã dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, người Nhật sẽ tiến hành trang trí nhà cửa vào ngày 28 và 30 cuối năm. Các món đồ trang trí nhà cửa của người Nhật vào dịp Tết bao gồm:
- Shimenawa: Đây là một vòng tròn được quấn bằng rơm được người Nhật đặt trước cửa nhà vào ngày Tết với ý nghĩa xua đuổi tà ma và chào đón thần linh ghé thăm. Ngoài ra, Shimekazari còn tượng trưng cho những điều tốt lành, bình yên.
- Kagami mochi: Người Nhật thường chuẩn bị kagami mochi – loại bánh dày được trang trí một quả cam ở bên trên. Họ thường đặt mâm bánh dày ở vị trí trang trọng nhất trong nhà để dâng cúng thần linh vào dịp năm mới. Kagami mochi tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn và mong ước một năm mới tốt đẹp.
- Kadomatsu: Đây là món đồ được làm từ 3 ống tre tươi vắt chéo và trang trí đẹp mắt với các cành thông. Kadomatsu thường được người Nhật đặt trước cửa nhà hoặc lối đi của công ty với ý nghĩa mong một năm mới thuận lợi, vạn sự như ý. Kadomatsu tượng trưng cho sự phát triển, vươn lên và mong muốn một năm mới thành công.
2.3. Viết thiệp chúc Tết
Viết thiệp chúc Tết là một nét đẹp văn hóa của người Nhật Bản. Họ thường viết tay những lời chúc tốt lành trên những tấm thiệp in hình các con giáp, hoa anh đào hoặc núi Phú Sĩ, rồi gửi đến bạn bè, người thân. Những tấm thiệp này sẽ được chuyển phát đến người nhận vào đúng sáng ngày mùng 1 Tết Nguyên Đán.
2.4. Tham gia lễ hội Joya no Kane rung chuông đêm giao thừa
Lễ hội Joya no Kane là một lễ hội đặc biệt của Nhật Bản, được tổ chức vào đêm giao thừa. Trong lễ hội, 108 hồi chuông sẽ vang lên, tượng trưng cho 108 phiền não của con người. Đây là dịp để người Nhật cầu mong một năm mới thanh thản, an lành và hạnh phúc.
Ngoài việc nghe chuông, người tham gia lễ hội cũng có thể trải nghiệm tự đánh chuông ở một số ngôi đền. Đây là một hoạt động ý nghĩa, giúp người tham gia thể hiện tinh thần cầu nguyện và chào đón năm mới.
2.5. Viếng đền, chùa đầu năm
Vào đầu năm mới, người Nhật thường đến đền thờ để cầu nguyện cho một năm mới an lành, hạnh phúc. Các đền thờ, chùa sẽ mở cửa suốt đêm từ lúc đón giao thừa đến sáng để đón tiếp người dân. Ngoài ra, người dân cũng có thể rút quẻ xăm Omikuji để tiên đoán những điều đặc biệt có thể diễn ra trong năm.
2.6. Thờ cúng tổ tiên, ông bà
Vào dịp Tết Nguyên Đán, người Nhật Bản có phong tục đặt các loại bánh truyền thống lên bàn thờ tổ tiên. Những chiếc bánh này mang ý nghĩa tốt lành và may mắn, thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên, cũng như hy vọng được tổ tiên phù hộ cho một năm mới an lành, hạnh phúc.
2.7. Lì xì may mắn
Người Nhật có phong tục lì xì vào đầu năm mới, tương tự như nhiều nước Châu Á khác. Người Nhật thường lì xì cho trẻ sơ sinh và người lớn tuổi, kèm theo lời chúc tốt lành về sức khỏe, học tập, tài lộc,…
2.8. Tham gia các trò chơi truyền thống
Vào dịp Tết Nhật Bản, người Nhật thường tham gia các trò chơi dân gian truyền thống từ đêm giao thừa đến những ngày đầu năm. Cụ thể là các trò chơi như: Hanetsuki (đánh cầu), Takoage (thả diều), Fukuwarai,…
Tìm hiểu thêm: Những trò chơi dân gian Nhật Bản đặc sắc
3. Những món ăn đặc sắc Ẩm thực của Văn hoá Nhật Bản trong ngày tết
Ẩm thực Tết Nhật Bản mang đậm nét văn hóa truyền thống của đất nước mặt trời mọc. Trong dịp Tết, người Nhật thường chuẩn bị những món ăn đặc trưng, mang ý nghĩa cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc và may mắn.
3.1. Osechi Ryori
Osechi Ryori là mâm cỗ truyền thống của Nhật Bản, có lịch sử lâu đời hơn 1000 năm. Mâm cỗ Osechi Ryori thường bao gồm nhiều món ăn khác nhau, được chế biến cầu kỳ và trang trí đẹp mắt. Mỗi món ăn trong mâm cỗ Osechi Ryori đều mang một ý nghĩa riêng, thể hiện mong muốn của người Nhật về một năm mới tốt đẹp.
3.2. Bánh dày Ozoni
Bánh dày Ozoni là món ăn truyền thống của Nhật Bản, thường được ăn vào ngày mùng 1 Tết. Theo truyền thuyết, vị thần Toshidon sẽ đến nhà trao bánh Ozoni cho những em bé ngoan ngoãn vào ngày đầu năm. Vì vậy, người Nhật thường ăn bánh Ozoni vào dịp Tết với mong muốn được nhận quà từ các vị thần linh. Bánh Ozoni được làm từ gạo nếp, đậu phụ, thịt lợn, rau củ và các loại hải sản.
3.3. Mì Toshikoshi Soba
Mì Toshikoshi Soba là món ăn truyền thống của Nhật Bản, thường được ăn vào đêm giao thừa. Mì Toshikoshi Soba có sợi dài, dai nhưng dễ cắn đứt, tượng trưng cho mong muốn bỏ đi những việc không may mắn trong năm cũ và chào đón năm mới tốt lành. Không chỉ vậy, loại mì này còn mang ý nghĩa trường thọ cùng lời chúc mọi chuyện thuận lợi, suôn sẻ. Người Nhật quan niệm ăn mì Toshikoshi Soba vào buổi trưa hoặc xế chiều, và không ăn vào buổi tối để tránh điềm xấu.
Tết Nhật Bản là một trải nghiệm tuyệt vời giúp bạn hiểu thêm về văn hóa và con người của đất nước này. Hi vọng qua bài viết này người đọc có thể hiểu biết thêm phần nào về những nét văn hoá truyền thống đặc sắc của con người Nhật Bản trong những ngày lễ Tết Nguyên Đán
Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về nền ẩm thực ở xứ sở mặt trời mọc qua bài viết: Tinh hoa ấm thực nhật bản