Nhà tù Hỏa Lò - 1 “địa ngục trần gian” ngay giữa lòng Hà Nội

Chỉ cách khách sạn Hilton Hanoi Opera 5 phút, Nhà tù Hỏa Lò rất đáng để ghé thăm.

Nằm ở trung tâm thủ đô của Việt Nam, nổi tiếng là một trong những nhà tù vô nhân đạo nhất với những hình phạt kinh hoàng, Nhà tù Hỏa Lò, hay còn gọi là Maison Centrale, là biểu tượng cho ý chí kiên cường và sự hy sinh của họ vì lý tưởng cộng sản.

Nội dung bài viết

1. Lịch sử Nhà tù Hỏa Lò

Nhà tù Hỏa Lò (nay gọi là Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò) tọa lạc tại số 1 phố Hỏa Lò, Hà Nội. Trước đây, vùng đất này là một làng nghề chuyên làm các loại nồi niêu, bếp đất di động,…. nên nơi đây được gọi là làng Hỏa Lò (Hỏa Lò có nghĩa là “lò đất nung” trong tiếng Việt). Khi Pháp chiếm Hà Nội, đây được dời đi nơi khác để lấy đất xây tòa án và nhà tù. Vì nhà tù này nằm trên đất làng Hỏa Lò nên người ta gọi nơi đây là “Nhà tù Hỏa Lò”.

Nhà tù Hỏa Lò được thực dân Pháp xây dựng năm 1896 và được đặt tên là “Nhà tù trung tâm”. Địa điểm trại giam nằm trên một bãi đất đầy thuộc làng Phú Khánh. Tổng diện tích của Trại giam trung tâm và các đường phụ cận dẫn vào trại giam là 12.908m2.

Nhà tù Hỏa Lò có vai trò quan trọng đối với thực dân Pháp trong việc trấn áp bọn phản động trong hệ thống thuộc địa. Vì vậy, họ đã xây dựng nhà tù này trên một khu vực rộng lớn với hệ thống phòng thủ mạnh mẽ và phức tạp.

Quá trình xây dựng chưa hoàn thành nhưng đến năm 1899, người Pháp phải sử dụng ngay vì muốn bắt những người chống lại chúng. Nhiều năm sau, nhà tù thường xuyên được tu bổ, sửa chữa, tăng diện tích phòng giam,…

Năm 1912, nhà tù sửa chữa nhà kho thành nơi nuôi nhốt trẻ em. Năm 1917, họ xây dựng lại nhà vệ sinh và lỗ lọc. Năm 1945, chúng nâng bức tường bao quanh nhà tù lên cao 1,5m. Thiết kế ban đầu của người Pháp chỉ chứa 450 tù nhân, nhưng thực tế họ có tới 2.000 người.

Sau năm 1954, nhà tù được đổi tên thành “Trại giam tù binh Hà Nội” và giao cho Quân quản Hà Nội, trực thuộc thành phố quản lý. Từ năm 1964 đến 1973, đây còn là nơi giam giữ phi công Mỹ và chúng gọi là “Hà Nội Hilton”.

Năm 1993, để đáp ứng sự phát triển của thủ đô, chính phủ Việt Nam đã quyết định: Một phần của Nhà tù Hỏa Lò được sử dụng để xây dựng “Tower center” dùng làm khách sạn, văn phòng; một phần nhà tù cạnh phố Hỏa Lò được giữ nguyên và tôn tạo thành khu lưu niệm Nhà tù Hỏa Lò.

Nhà tù Hỏa Lò đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích lịch sử từ năm 1997. Hiện nay, Nhà tù Hỏa Lò đã trở thành “địa chỉ đỏ”, nơi giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng cho mọi tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ thủ đô; điều này cũng thu hút khách trong nước và quốc tế đến tham quan, nghiên cứu và học hỏi hàng năm.

2. Kiến trúc và kết cấu nhà tù Hỏa Lò

Nhà tù Hỏa Lò có diện tích hơn 12.000m2 với các hạng mục chính:

Một ngôi nhà để bảo vệ
Ngôi nhà được dùng làm bệnh viện
Bảy nhà giam các bị cáo phạm nhân
Xưởng luyện sắt, dệt may, sản xuất đồ da
Bốn phòng giam dành cho tù nhân nguy hiểm và vi phạm nội quy.

Nhà tù được bao bọc bởi bức tường đá kiên cố cao 4m, dày 0,5m với hệ thống điện cao thế nhằm ngăn tù nhân trốn thoát. Dưới tường trong là vỉa hè rộng 3m dành cho lính gác đi tuần. Bốn góc có bốn chòi canh, có khả năng quan sát toàn bộ hai bên đường tuần tra trong và ngoài trại giam. Toàn bộ cửa sắt và hệ thống khóa đều được mang từ Pháp sang.

Cổng chính xây kiểu tòa nhà hai tầng, kết cấu theo kiểu vòm cuốn. Khu trại giam có 2 hàng cổng sắt. Từ trại này sang trại khác phải đi theo lối có nhiều cửa sắt nên tù nhân khó trốn thoát.

Bước qua khu vực cổng chính nhà tù, có thể thấy nhiều hành lang nhỏ hẹp, tối tăm dẫn đến khu vực giam giữ phạm nhân. Nơi này được ngăn cách bởi một cánh cửa lớn kiên cố, cao gần 4m, có hệ thống khóa sắt kiên cố, nơi phạm nhân bị xích thành hai sợi xích dài trên bục bê tông. Ánh sáng của vùng này chỉ có từ những khung cửa sổ nhỏ tạo nên khung cảnh u tối.

Đối diện với khu vực bắt giữ là khu hành chính canh gác, gồm hai khu nhà. Tầng một có một hành lang nhỏ ở vị trí chính giữa, bên phải có trạm tiếp tế, lối đi tuần tra, văn phòng thư ký, phòng giam giữ và lính gác đêm, bên trái là lối đi, phòng giám đốc.

Tầng hai dùng làm nhà bảo vệ với hai hiên, nhà ăn, phòng khách và bốn phòng ngủ. Một bên là bệnh xá, bên phải cầu thang là bếp, giặt, bên trái cầu thang là phòng khách, phòng thuốc, các cửa hàng tạp hóa. Tầng hai của ngôi nhà này cũng dành cho các tù nhân châu Âu, bên phải có bốn phòng và một bệnh xá của phụ nữ. Bên trái cũng có bốn phòng và một bệnh xá nam.

Các khu còn lại chỉ có một tầng và ba cụm: Cụm bên phải gồm 4 phòng giam và nhà phụ của các giám thị, nhà xưởng, bệnh xá từ thiện, nhà nội trú cho 30 phụ nữ; phòng giám thị có phòng tắm và phòng tiêm, 12 phòng nhỏ (phòng giam) dành cho phạm nhân nguy hiểm, trạm hiến binh, nhà lao chung giam đến 100 bị can. Gian bên trái có 4 phòng giam và nhà giám thị bên nội, nơi sinh hoạt chung cho 40 người, một phòng cho giám thị.

Cuối nhà tù có phòng cho khoảng 20 phụ nữ, phòng tiêm, phòng giam chung cho 80 người, phòng cho giám thị. Nước trong trại giam được cung cấp từ nhà máy nước Hà Nội.

3. Nét nổi bật của nhà tù Hỏa Lò

Điều nổi tiếng nhất ở nhà tù Hỏa Lò là máy chém. Máy chém được thiết kế cao từ 2 đến 4 m bằng các cột gỗ. Phía trên là một lưỡi dao lớn được giữ bằng chốt. Mặt dưới là hai miếng ván hình bán nguyệt ghép lại thành một hình tròn hoàn hảo. Mục đích của nó là để giữ đầu của những tù nhân đã chết ở phía trước.

Cũng trong nhà tù Hỏa Lò có một nơi nguy hiểm gọi là Cachot. Đây được coi là địa ngục trần gian. Nơi đây đã giam giữ những tù nhân có hành vi chống đối, hoặc những phạm nhân nguy hiểm. Nó vô cùng tối tăm, chật chội và thiếu không khí. Cachot là cơn ác mộng kinh hoàng với tù nhân. Đây là nơi đã diễn ra những cảnh tra tấn, đánh đập. Hầu hết các tù nhân ở đây sau một thời gian ngắn đều rất điên rồ, ghẻ lở, v.v.

4. Xem và làm gì tại Bảo tàng Nhà tù Hỏa Lò?

Du khách có thể chụp ảnh và quan sát cuộc sống bị giam cầm trong các phòng giam nhỏ (1,8m x 1,8m). Các cửa sổ luôn đóng và nhà tù luôn chật kín người. Trong nhà tù này, bạn sẽ thấy những chiếc cùm sắt kinh hoàng cùng nhiều hiện vật và hình ảnh của những tù nhân đang bị xích chân, không thể đứng dậy hay di chuyển.

Tù nhân thường xuyên bị bỏ đói, tra tấn, luôn bị đánh đập và cô lập. Qua đó, du khách hiểu được tinh thần của các chiến sĩ cách mạng, chính sách nhân đạo của nhân dân Việt Nam đối với các tù binh phi công Mỹ trong chiến tranh Việt Nam.

Bên cạnh đó, đây mang phong cách kiến trúc đặc biệt của người Pháp thế kỷ 19 nên bạn có thể chụp ảnh hoặc đơn giản là thưởng ngoạn để biết thêm.

Hình ảnh tù nhân bị giam cầm và tra tấn trong nhà tù Hỏa Lò

5. Cách đến nhà tù Hỏa Lò

Nhà tù Hỏa Lò là một trong những điểm tham quan nổi tiếng nhất thủ đô nên việc tìm và di chuyển đến đây rất dễ dàng bằng nhiều phương tiện như taxi, xe buýt công cộng, xe máy hoặc xe đạp.

Trại giam này nằm ở góc đường Hai Bà Trưng, phía Nam hồ Hoàn Kiếm nên nếu đi xe máy thì từ hồ đến trại giam mất khoảng 15 phút (5 km).

Nếu muốn sử dụng xe buýt công cộng với giá rẻ hơn (khoảng 15.000 đồng/người), bạn có thể sử dụng nhiều tuyến có sẵn: 02, 09, 23. Bên cạnh đó, nhà tù này còn được góp sức bởi các tuyến xe buýt hai tầng ở thủ đô.

6. Kinh Nghiệm Tham Quan Hỏa Lò

Du khách đến thăm nhà tù Hỏa Lò cần lưu ý hướng dẫn về an toàn phòng chống cháy nổ, hành lý phải gửi ở nơi đặc biệt. Đặc biệt không được động chạm, di chuyển đồ vật trong trại giam. Bạn có thể vào khu tưởng niệm để thắp hương, không nên sử dụng vào khu vực cấm.

Nhà tù Hỏa Lò ngày nay không còn được sử dụng với chức năng: chứa tù nhân, nhưng khi tham quan nơi đây, du khách có thể cảm nhận được lý tưởng yêu nước của tù nhân, những hình phạt khắc nghiệt nơi địa ngục trần gian, hay đơn giản là hiểu thêm về cấu trúc độc đáo của nhà tù .

Tham khảo một số bài viết khác:

Uncategorized, VĂN HÓA - DU LỊCH

Nhà tù Hỏa Lò – 1 “địa ngục trần gian” ngay giữa lòng Hà Nội